تعریف انگیزش در مدیریت
تحقیقات نشان داده است که بازدهی یک سازمان هنگامی که کارمندان انگیزه ای برای کار نداشته باشند به شدت افت می کند. بنابراین انگیزش امری مهم در مدیریت و رهبری موفق است اما تعریف انگیزش در مدیریت چیست و چگونه با مدیریت ارتباط پیدا می کند؟ شناخت ریشه کلمه انگیزش در یافتن پاسخ این سوالات موثر است.
تعریف انگیزش در مدیریت
لغت انگیزش برگرفته از فعل انگیختن و به معنی انگیزه دادن است. انگیزه یک حالت درونی است که انرژی دهنده، فعال کننده و محرک انسان برای حرکت او به سمت اهداف مشخص است.
پس انگیزش یعنی دادن نیرو محرکه به افراد جهت تهییج آنها برای انجام امور به بهترین شکل ممکن است. تعریف انگیزش در مدیریت عبارت است از تشویق کارمندان به انجام موثر وظایفشان که منجر به دستیابی بهتر و سریعتر به اهداف سازمان می شود.
طبق گفته آقای ادوارد فرانسیس لیپولد برچ (مشاور مدیریت و نویسنده کتاب های تئوری مدیریت)، انگیزش یک فرایند تشویقی است که منجر می شود اعضای یک گروه با وظیفه شناسی کامل، کارهای محوله را به بهترین نحو ممکن انجام داده و نقش موثری در انجام کاری که به آن گروه واگذار شده است، داشته باشند.
بنابراین انگیزش بخش مهمی از فرایند مدیریت است. مدیر باید اشتیاق رسیدن به اهداف سازمان را در کارمندان ایجاد کند. برای این منظور، مدیر باید انگیزه ها یا به عبارت دیگر نیازهای کارمندان را جهت خشنود کردن آنها بشناسد.
پس تعریف انگیزش در مدیریت معادل دادن فرصت هایی برای رفع نیازهای کارمندان جهت خشنودی و تشویق آنها به دستیابی به اهداف سازمان است.
انگیزش ابزار قدرتمندی در دستان مدیر است که با شناخت و استفاده درست از آن زودتر و بهتر به اهداف سازمانش می رسد.
عوامل موثر بر انگیزش در مدیریت
در بحث تعریف انگیزش در مدیریت، شناخت عوامل اثرگذار بر انگیزه کارکنان بسیار مهم است. تعدادی از این عوامل عبارتند از:
انگیزه مالی کافی
حقوق کافی و پاداش مناسب بهترین راه برای خشنودی کارکنان است. اگر به آنها حقوق خوب ندهید، با چه انگیزه ای کار کنند؟ پس قرارداد باید حتما شامل حقوق کافی، پاداش، اختیارات مختلف و غیره بوده و مشوق کارکنان باشد.
محیط کار مناسب
اگر محیط کاری مناسب نباشد، انگیزه کافی برای کار هم فرآهم نمی شود. وجود وسایل گرمایشی و سرمایشی خوب، روشنایی کافی و پاکیزگی، فضای کار را برای کارکنان مطلوب و دلنشین می کند.
امکان ترفیع
اگر چارت سازمانی را طوری تعبیه کنید که امکان ترفیع رتبه برای کارکنان مهیا باشد، خود موجب انگیزش به سمت بهتر کار کردن می شود. ترفیع رتبه باید بر اساس میزان ارشدی و کارایی کارکنان انجام شود.
مطلب پیشنهادی: انگیزه چیست؟ با مهم ترین دلیل موفقیت آشنا شوید
تخصیص امکانات ارزان قیمت و رایگان
به جز حقوق و پاداش کافی، ارائه کمک هزینه یا تقبل هزینه اموری مثل مسافرت، تحصیلات، مسکن و خدمات درمانی به کارکنان موجب ایجاد انگیزه در آنها می شود.
مزایای بازنشستگی
مزایای بازنشستگی باید آنقدر خوب و کافی باشد که کارکنان را به ماندن و فعالیت موثر برای سازمان شما تشویق کند!
امنیت شغلی در تعریف انگیزش در مدیریت
خیال کارکنان را از وجود امنیت در کار راحت کنید! اگر آنها از امنیت و ایمنی خود در کار مطمئن باشند، بدون نگرانی و با انگیزه بیشتری کار می کنند.
امکان توسعه سازمان
کارکنان هر شرکت یا سازمانی اگر بدانند که جایی که در آن کار می کنند در جامعه دارای اعتبار است و در آینده رشد کرده و وسیع تر می شود، با انگیزه و علاقه بیشتری فعالیت می کنند.
تشخیص کار خوب
در ادارات و شرکت ها همه کار می کنند. اما کار داریم تا کار! اگر مدیر کار خوب و عمقی را از کار معمولی و سطحی تشخیص بدهد، مسلما کارمند خوب را از کارمند معمولی نیز تشخیص خواهد داد.
اینکه یک کارمند بداند کارش قابل دیدن و ارزش آن برای مدیر قابل درک است، برای اینکه مهارت و شایستگی خود را نشان دهد، بهتر و با انگیزه تر کار می کند.
حس همبستگی بین کارکنان
اگر کارکنان با همدیگر دوست باشند و همگی بدانند که در راه رسیدن به هدف مشترک به همدیگر نیاز دارند، بهتر و پویاتر کار می کنند. البته به عنوان مدیر به خاطر داشته باشید که با همه آنها یکسان و منصفانه برخورد کنید و بین آنها فرق نگذارید!
رفتار خوب ارشدها
ارشدها و مقامات بالای شرکت باید با همه کارکنان در هر سطحی رفتار خوب و محترمانه داشته باشند. اگر کارکنان عزت نفس داشته باشند، با اعتماد به نفس و انگیزه بیشتری وظایف خود را انجام می دهند.
خصوصیات انگیزش در تعریف انگیزش در مدیریت
برای داشتن درک بهتر از تعریف انگیزش در مدیریت، بهتر است نگاهی داشته باشیم به خصوصیات مختلف انگیزش کارکنان:
جنبه رفتاری در تعریف انگیزش در مدیریت
همان طور که ذکر شد، تعریف انگیزش در مدیریت ایجاد انگیزه در انسان ها جهت انجام کارها برای رسیدن به اهداف سازمان است. بنابراین انگیزش یک مفهوم رفتاری در انسان است که موجب حرکت او به سمت اهداف می شود.
جنبه روانشناسی در تعریف انگیزش در مدیریت
انگیزش یک مفهوم روانشناسی است که ایجاد کننده حس نیاز در فرد است. نیاز در واقع حس فقدان چیزی در ذهن فرد است. این احساسات درونی روی رفتار فرد تاثیر می گذارند.
بدون وجود انگیزه، حتی کارکنان با مهارت های خارق العاده هم فعالیت مطلوب را ندارند. پس برای رسیدن به اهداف سازمانی هم توانایی کارکنان مهم است و هم انگیزش آنها.
برطرف کننده نیازها
انگیزش موثر هنگامی ایجاد می شود که نیازهای کارکنان شناخته شود و آن نیازها برای تشویق شدن آنها برطرف شوند. کارکنان هنگامی خوب کار می کنند که بدانند فعالیت آنها برایشان سود و منفعتی دارد.
انگیزش کلی است نه جزئی!
تعریف انگیزش در مدیریت کلی است نه جزئی! هر فرد در سازمان جزئی جدانشدنی از سازمان با مجموعه ای از نیازها است. نمی شود فقط یک فرد یا برطرف کردن یک نیاز را در نظر گرفت! انگیزش در مدیریت هنگامی موثر است که کل مجموعه هدف آن انگیزش قرار بگیرد.
جنبه مادی و غیر مادی در تعریف انگیزش در مدیریت
انگیزش با توجه به نوع نیاز کارمندان به صورت مادی و غیر مادی است. انگیزش مادی از طریق افزایش حقوق، دادن پاداش و پورسانت و به طور کلی دادن پول ایجاد می شود.
اما انگیزش غیر مادی از طریق مواردی مثل تقدیر و تشکر، ترفیع شغلی یا مشارکت دادن کارمند در تصمیم گیری ها ایجاد می شود.
همیشگی
نیازهای انسان بی شمار است! هر نیازی که برطرف شود، نیاز دیگری پدیدار می شود و این چرخه ادامه دارد! بنابراین تعریف انگیزش در مدیریت از آن جهت مهم است که انگیزش در کارکنان یک سازمان چیز تمام شدنی نیست! انگیزش در مدیریت همیشگی است!
اهمیت انگیزش در تعریف انگیزش در مدیریت
همان طور که در تعریف انگیزش در مدیریت گفتیم، انگیزش از عوامل مهم در مدیریت موفق است. مدیرانی که در کارکنان خود ایجاد انگیزه نمی کنند عملکرد ضعیف تری نسبت به مدیران واقف بر این مهم دارند. انگیزش در مدیریت نقش های مختلفی ایفا می کند:
رفع بی علاقگی
اگر کارکنان یک شرکت برای انجام وظایفشان انرژی اضافه خرج نمی کنند، به این دلیل است که از کار، محیط کار و یا کارفرما ناراضی هستند. پس با ایجاد انگیزه در آنها، حس بی علاقگی آنها رفع شده و کارها بهتر انجام می شوند.
خواستن و توانستن!
ممکن است یک فرد توانایی انجام کاری را به واسطه داشتن فیزیک بدنی خوب، مهارت فنی، هوش کافی و هوشیاری ذهنی داشته باشد. اما بدون داشتن انگیزه، این ویژگی ها به عمل تبدیل نمی شوند!
پس انگیزش موجب خواستن و خواستن موجب توانستن می شود!
حمایت کامل کارکنان
مدیر موفق کسی است که بتواند حمایت و همکاری کامل کارکنان را جلب کند تا آنها همه انرژی، توانایی و اشتیاقشان را برای اهداف سازمان به کار بگیرند.
شما می توانید زمان و حضور فیزیکی یک فرد در محیط کار را بخرید. اما بدون انگیزش، هیچ راهی برای کسب اشتیاق، ابتکار و وفاداری او به کار ندارید!
شناخت نیازهای کارکنان
انگیزش به مدیران در شناخت، درک و برطرف کردن نیازهای کارکنان کمک می کند. اگر این شناخت و انگیزش صورت گیرد، خیال مدیران از بابت کار کارکنان و رسیدن به اهداف سازمانی راحت می شود.
بیشترین سودمندی منابع
انگیزش خوب کارکنان را به استفاده بهینه از عوامل امکانات شرکت یا سازمان تشویق می کند. آنها با دلسوزی بیشتر در جلوگیری از هدر رفتن یا تلف شدن امکانات و وسایل تلاش می کنند. این صرفه جویی در منابع، منجر به سودمندترین استفاده از منابع انسانی و تجهیزاتی می شود.
مطلب پیشنهادی: شیوه بهتر مدیریت چگونه است؟
افزایش بازدهی در تعریف انگیزش در مدیریت
انگیزش ابزار مفیدی برای مدیران در افزایش بازدهی و کارایی سازمانشان است. کارکنان با انگیزه بهتر و موثرتر از دیگر کارکنان کار می کنند.
یک کار شاد و رقابتی ضامن بازدهی و عملکرد خوب است. افزایش کار مفید در کارکنان باعث بهبود عملکرد شرکت و در نتیجه افزایش حقوق و دستمزد کارکنان می شود.
کمترین غیبت و انصراف از کار
کارکنان با انگیزه در سازمان مانده و غیبتشان خیلی کم است. غیبت زیاد و انصراف کارکنان در سازمان ایجاد مشکل می کند. انگیزه های مادی و غیر مادی خوب مشوق ماندن کارکنان در سازمان است و با وعده های شرکت های رقیب، سازمان شما را ترک نمی کنند.
با داشتن کارکنان با انگیزه، وفادار و ماندگار، برنامه و اهداف بلند مدت شرکت خود را با خیال راحت تدوین کنید!
پذیرفتن تغییرات سازمانی
وقوع تغییرات در هر سازمان امری اجتناب ناپذیر است. چرا که هر سازمان در راستای اهداف خود ممکن است بارها برنامه کاری را تغییر داده و آن را اصلاح کند. در بسیاری از شرکت ها این تغییرات باب میل کارکنانی که مدتی است به رویه قبلی شکل گرفته است، نیست.
اما اگر کارکنان با انگیزه و علاقمند باشند، در هر شرایطی همراه و همکار مدیر خواهند بود.
روابط کاری بهتر
وجود انگیزه های کاری خوب، موجب ایجاد روابط خوب بین کارمند و کارفرما می شود. در این حالت اهداف فردی در راستای اهداف سازمانی قرار می گیرند.
آسان کردن مدیریت
انجام موفق امور مختلف سازمانی مثل برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت، هماهنگی و کنترل و غیره با انگیزش ارتباط مستقیم دارند. انگیزش نیرو محرکه ای برای انجام موثر تمام امور مدیریتی است.
بنابراین تعریف انگیزش در مدیریت از آنچه که تا کنون تصور می کردید مهمتر است!
آنچه از تعریف انگیزش در مدیریت آموختیم!
انگیزش در مدیریت به معنای تشویق کارکنان به کار مفید و موثر در سازمان در ازای برطرف کردن نیازهای آنها است.
انگیزش فاکتور مهمی در همه شغل ها و سازمان ها محسوب می شود. بدون وجود انگیزه هیچ کاری شروع نمی شود یا با موفقیت به پایان نمی رسد.
تعریف انگیزش در مدیریت به دو صورت مادی و غیر مادی مطرح می شود که در هر صورت منجر به افزایش کارایی کارکنان و دستیابی به اهداف کارکنان می شود.
دیدگاهتان را بنویسید